Havayolu kargo taşımacılığında Chargeable Weight yani “ücrete tabi ağırlık“, kargonun taşınması için ücretlendirilen ağırlığı ifade eder. Ancak, kargonun fiziksel ağırlığıyla doğrudan ilişkili olmayabilir. Havayolu şirketleri genellikle kargonun fiziksel ağırlığını ve hacmini dikkate alarak taşıma ücreti belirlerler. Ücrete tabi ağırlık, kargonun hacim ağırlığı veya gerçek ağırlığı, hangisi daha yüksekse ona göre hesaplanır.
- Hacim Ağırlığı ve Gerçek Ağırlık Arasındaki İlişki: Havayolu şirketleri, taşıma ücretlerini belirlerken genellikle kargonun gerçek ağırlığı ile hacim ağırlığı arasında hangisinin daha yüksek olduğuna bakarlar. Eğer kargonun gerçek ağırlığı, hacim ağırlığından daha yüksekse, ücretlendirme genellikle gerçek ağırlığa göre yapılır. Ancak, hacim ağırlığı gerçek ağırlıktan daha yüksekse, ücretlendirme genellikle hacim ağırlığına göre yapılır.
- Chargeable Weight – Hacim Ağırlığı Hesaplama: Havayolu şirketleri, genellikle kargonun hacim ağırlığını belirlemek için standart bir formül kullanırlar. Bu formüllerde, kargonun boyutları (uzunluk, genişlik, yükseklik) çarpılarak elde edilen hacim, bir belirli katsayı ile çarpılarak hacim ağırlığı hesaplanır. Bu, kargonun taşınmasındaki alan kullanımını göz önünde bulundurur ve genellikle taşıma ücretlerinin belirlenmesinde önemli bir faktördür.
- Ücretlendirme ve Faturalandırma: Havayolu şirketleri, taşıma ücretlerini belirlerken genellikle kargonun hem gerçek ağırlığını hem de hacim ağırlığını dikkate alırlar. Bu bilgilere dayanarak, göndericiye fatura edilecek toplam ücreti hesaplarlar. Bu ücret, kargonun taşınması için gerekli olan operasyonel maliyetleri, havayolu şirketinin politikalarını ve hizmet düzeyini de içerebilir.
- Optimizasyon ve Maliyet Yönetimi: Havayolu şirketleri, kargonun hem fiziksel ağırlığını hem de hacim ağırlığını dikkate alarak taşıma ücretlerini belirlerler. Bu, operasyonel maliyetleri optimize etmelerine ve taşıma kapasitesini en verimli şekilde kullanmalarına yardımcı olur. Ayrıca, göndericilerin kargonun boyutlarını optimize etmeleri ve gereksiz boşluğu en aza indirmeleri de maliyetleri düşürmelerine yardımcı olabilir.
Havayolu şirketlerinin çoğu, kargonun gerçek ağırlığını ve hacim ağırlığını belirlemek için kullanılan bir hesaplama yöntemine sahiptir. Hacim ağırlığı, kargonun taşınmasındaki alan kullanımını dengeler ve daha fazla yer kaplayan ancak hafif olan kargoların da adil bir şekilde ücretlendirilmesini sağlar.
Taşıma ücreti genellikle kargonun gerçek ağırlığı ile hacim ağırlığı arasında hangisinin daha yüksek olduğuna bağlı olarak belirlenir. Bu nedenle, gönderici için önemli olan, kargonun hem fiziksel ağırlığının hem de boyutlarının doğru bir şekilde belirlenmesidir. Bu, doğru ücretlendirme ve taşıma sürecinin sağlanmasını sağlar.
Chargeable weight hesaplaması için genel bir formül şu şekildedir:
Chargeable weight = Maximum (Gerçek Ağırlık, Hacim Ağırlığı)
Hacim ağırlığı (volumetric weight) hesaplamak için genellikle şu formül kullanılır:
Hacim Ağırlığı = (Uzunluk x Genişlik x Yükseklik) / Hacim Faktörü
Burada, hacim faktörü kargo taşımacılığı şirketlerinin belirlediği bir sabittir ve genellikle bir metreküpün kaç kilograma denk geldiğini belirtir. Örneğin, bir kargo şirketi için hacim faktörü 500 kg/m³ olarak belirlenmişse, 1 metreküp hacme sahip bir paketin hacim ağırlığı 500 kilogram olacaktır.
Şimdi bir örnek üzerinden chargeable weight hesaplama işlemini gösterebiliriz:
Örnek: Bir kargo kutusu 1.5 metre uzunluğunda, 1 metre genişliğinde ve 0.5 metre yüksekliğindedir. Gerçek ağırlığı ise 20 kilogramdır. Kargo şirketinin hacim faktörü 400 kg/m³ olarak belirlenmiştir.
- Hacim ağırlığını hesaplayalım:
Hacim Ağırlığı = (1.5m x 1m x 0.5m) / 400 kg/m³ = 0.1875 m³ * 400 kg/m³ = 75 kilogram
- Gerçek ağırlık ve hacim ağırlığı arasından daha büyük olanı chargeable weight olarak belirleyelim:
Chargeable Weight = Maximum (Gerçek Ağırlık, Hacim Ağırlığı) = Maximum (20 kg, 75 kg) = 75 kilogram
Bu örnekte, kargo kutusunun chargeable weight’i 75 kilogram olarak belirlenmiştir. Kargo taşımacılığı ücreti de bu chargeable weight üzerinden hesaplanacaktır.